Κοιτώντας τη γεωγραφία του Ιράν, το βλέμμα σταματά στην οροσειρά που απλώνεται νότια της Κασπίας Θάλασσας.Είναι η οροσειρά Al Borz. Η ψηλότερη κορφή της ξεπερνά όλα τα βουνά της γηραιάς ηπείρου, είναι το θρυλικό όρος Damavand, που ορθώνεται σε υψόμετρο 5.671 μέτρα!! Ο ηφαιστειακός του κώνος πάντα χιονισμένος είναι ορατός από δεκάδες χιλιόμετρα μακριά, ένα βουνό σύμβολο για τους Πέρσες. Διαμορφώνει το κλίμα της χώρας καθώς πάνω του σπάνε κατά κύματα τα σύννεφα που δημιουργεί ο υδάτινος ορίζοντας της μεγάλης θάλασσας και χαρίζει αντιθέσεις ζηλευτές σε όλους τους τολμηρούς ταξιδιώτες.Αποτέλεσε το βασίλειο του ζωροαστρισμού και είναι συνδεδεμένο με μύθους και παραδόσεις. Είναι ένας τόπος γεμάτος σοφία αιώνων και πολιτισμού. Ανοίγει τόσο ο νους σ ’αυτά τα μέρη που ξεγελιέσαι πως δεν κουβαλάς μέσα σου το δυτικό πολιτισμό, πως γίνεσαι ένα με τους ανθρώπους του βουνού, τους βοσκούς του οροπεδίου στα 2.500 μέτρα υψόμετρο, τους ανθρώπους του Nandal.
Τοπίο ανεμοδαρμένο, γυμνό και λιτό, μοναδικής απλότητας και δυνατής, τραχιάς ομορφιάς…. Τα στρατεύματα του Μεγάλου Αλεξάνδρου ξαπόστασαν στη σκιά του, καθώς κυνηγούσαν στα ορεινά μονοπάτια του, το βασιλιά Δαρείο. Τα βράχια του διαβήκαν και οι ορδές του Ταμερλάνου στην προσπάθεια του να πραγματοποιήσει τα μεγαλεπίβολα σχέδια του.
Μια ανάβαση σ’αυτό το βουνό αποτελεί για τον καθένα μια μεγάλη πρόκληση, ένα ταξίδι στην περιπέτεια, ένα ταξίδι στον πολιτισμό της περιοχής, στην ουσία της λιτότητας του τοπίου και των ανθρώπων.
Τα 120 χιλιόμετρα που απέχει η Τεχεράνη απ’ το οροπέδιο πέρασαν ευχάριστα, με τον Ιρανό φίλο μας Reza Azadegan να μετριάζει την αγωνία μας για το τι θα συναντούσαμε. Ακολουθήσαμε μια διαδρομή μέσα από πολλά φαράγγια με ποτάμια να ξεχειλίζουν και βουνά χιονισμένα δεξιά κι αριστερά. Τα ορεινά μονοπάτια που παλιά διεξαγόταν το εμπόριο της περιοχής για αιώνες ολόκληρους, περνούν μέσα από πράσινες κοιλάδες και ποτάμια ορμητικά που αδειάζουν το πολύτιμο νερό τους στη μεγάλη θάλασσα.Στην κοιλάδα Haraz διαβήκαμε πολλά τούνελ σ’ένα αλπικό τοπίο και μπήκαμε στα τελευταία 20 χιλιόμετρα -χωματόδρομου που θα μας οδηγούσε στην αφετηρία της ανάβασής μας.Το πέρασμα αυτό σου δίνει την εντύπωση πως τα πράγματα και οι ανθρωποι δεν έχουν αλλάξει εδώ και αιώνες, μια διαδρομή άθικτη στο διάβα του χρόνου.
Μια σιωπή απλώνεται στα μέρη εκεί πάνω, μια σιωπή εξώκοσμη μα συνάμα λυτρωτική, τον χώρο περιτριγύριζε μια ιερότητα ξεχωριστή. Κάπου κάπου ακούγονταν τα βελάσματα από τα κοπάδια των προβάτων που βοσκούσαν στο οροπέδιο. Απομακρυνθήκαμε από το Nandal και αφού περάσαμε από στάνες χτισμένες με πέτρες και λιβάδια με κόκκινες παπαρούνες οπίου, φτάσαμε στο σημείο που θα ξεκινούσε η προσπάθεια..
Στόχος μας την πρώτη μέρα, ήταν να φτάσουμε στο μικρό καταφύγιο της βόρειας πλευρά του βουνού στα 3.800 μέτρα. Στα πρόσωπά μας έφτανε ο παγωμένος αέρας του Damavand, τριγύρω μας κορφές παντού, το Al Borz σε όλο του το μεγαλείο!!Στο βάθος διακρίναμε χαμηλή νέφωση πάνω από την Κασπία θάλασσα και εμπρός μας τον γίγαντα που επιλέξαμε να ανεβούμε.Το μονοπάτι ήταν γεμάτο σάρες και κοφτερούς βράχους, είχε και κάποιες χιονούρες απολήξεις των παγετώνων της βόρειας πλευράς.Φτάσαμε στο Hut 4000, ένα απλό τσίγκινο κατασκεύασμα θα μας παρείχε προστασία από την άγρια και παγωμένη νύχτα του βουνού.Ο αέρας εκεί πάνω είναι ξηρός και ψυχρός, σύννεφα από τα αριστερά μας φέραν αγωνία, καθώς ο καιρός πιάνει πάντα το βουνό από τα δυτικά. Τα καμινέτα ανάψανε και σε λίγο πήραμε το βραδυνό μας, ήπιαμε λίγο νερό και πέσαμε κουρασμένοι από την εφτάωρη προσπάθεια μας, για ύπνο. Το πρωί ξυπνήσαμε με διάθεση ανεβασμένη είμασταν πλέον πιο κοντά στην κορυφή, που τη βλέπαμε σηκώνοντας το βλέμμα ψηλά, χιονισμένη και μεγαλοπρεπή.
Ξεκινήσαμε τη δεύτερη μέρα για το καταφύγιο στα 4.700 μέτρα, το τελευταίο καταφύγιο ανάγκης πριν την κορυφή του βουνού, το Hut 5000. Η κλίση άρχισε ν’ αυξάνει, το μονοπάτι ανέβαινε ανάμεσα στους δύο μεγάλους παγετώνες τον Dubisel και τον Siyouleh της βόρειας πλευράς. Σαν τεράστια αργοκίνητα ποτάμια κατεβαίνουν μέχρι το γυμνό οροπέδιο, παρασύροντας τους αιώνιους πάγους τους.
Ο πονοκέφαλος λόγω υψομέτρου τρυπούσε πλέον, τα κεφάλια μας, κερδίζαμε όμως ακάθεκτοι ύψος με αργά και σταθερά βήματα, χωρίς σχεδόν καθόλου στάσεις. Αρχίζαμε να νιώθουμε καλύτερα, η αναπνοή ήταν πλέον αργή και σταθερή και ο πονοκέφαλος άρχιζε να υποχωρεί ανεβάζοντας το πάθος μας για την κορφή στα ύψη. Είμασταν πλέον κυριολεκτικά πάνω από τα σύννεφα, το οροπέδιο είχε καλυφθεί από λευκή νέφωση και το θέαμα ήταν μοναδικό.Στα δεξιά μας βλέπουμε χιονισμένο ένα τεράστιο πλατώ με υψόμετρο 3.400 μέτρα και έκταση ίσο με δέκα γήπεδα ποδοσφαίρου. Ο καιρός ήδη από το βράδυ άρχισε να σκληραίνει με θερμοκρασία κάτω από τους 0° Κελσίου. Φορέσαμε τα τζάκετ μας και προχωρούσαμε αργά με τα γάντια σφιχτά πάνω στα μπατόν μας και σταθερή αναπνοή ανάλογη με το βηματισμό μας(είχαμε την υποστήριξη και χορηγία της εταιρίας POLO AΒΕΕ, που μας χορήγησε ολόκληρο τον ορειβατικό μας εξοπλισμό και την ευχαριστούμε θερμά γι’ αυτό). Είμαστε πλέον σε ένα μικτό πεδίο βράχου και χιονιού που μερικά σημεία απαιτούσαν αναρρίχηση για να τα περάσουμε. Επιτέλους μετα από 8-9 ώρες πορεία, φτάσαμε στο ψηλότερο καταφύγιο, της βόρειας πλευράς του Damavand, περίπου στα 4.700 μέτρα υψόμετρο. Είναι το τελευταίο σημείο προστασίας πριν από την κορυφή, ένα πραγματικά καταφύγιο ανάγκης με δύο πεδία, χωρισμένο σαν ράφια, που το κάτω πεδίο το βρήκαμε εντελώς παγωμένο από το χιόνι που εισχώρησε μέσα κατά τη διάρκεια της νύχτας. Κάναμε αμέσως μια ανάβαση προσαρμογής μέχρι τα 5.000 μέτρα. Φτάσαμε μέχρι ένα σημείο που απαιτούσε σχεδόν κατακόρυφη αναρρίχηση και μια επικίνδυνη τραβέρσα, αυτό θα το αντιμετωπίζαμε αύριο στην πορεία μας για την κορφή. Προμηνύονταν μια κρύα και παγωμένη νύχτα, απλώσαμε αμέσως τους υπνόσακους, ντυθήκαμε με όλα τα fleece και ισοθερμικά μας, κοιτάξαμε το υπέροχο ηλιοβασίλεμα στα δυτικά με τον ήλιο να χάνεται πίσω από τις κορφές της οροσειράς.
Βγάλαμε φωτογραφίες για να μην χάσουμε την μαγεία των χρωμάτων του ορίζοντα. Φτιάξαμε τσάι για να πιούμε και να αναπληρώσουμε υγρά.Το νερό μας είχε τελειώσει και λιώσαμε χιόνι, το μεγάλο μας πρόβλημα ήταν η έλλειψη νερού, τα λίγα αποθέματα μας σώθηκαν σχεδόν αμέσως. Το βράδυ ο αέρας δυνάμωσε πολύ, είχαμε μια δύσκολη νύχτα με τις λαμαρίνες του καταφυγίου να τρίζουν και να βροντούν κάνοντας δύσκολο τον ύπνο μας. Εξω η θερμοκρασία έπεσε κάτω από τους μηδέν εως τους -10° βαθμούς Κελσίου. Είχαμε ένα βράδυ στα 4.700 μέτρα δύσκολο, μα είμασταν πλέον τόσο κοντά στην κορυφή. Η αυγή μας βρήκε έτοιμους για αναχώρηση, ξυπνήσαμε και νιώθαμε πως βρισκόμαστε σε αεροπλάνο με τα σύννεφα όλα από κατω μας, να έρχονται με μεγάλη ταχύτητα προς τα πάνω. Ήταν η 3η μέρα μας στο βουνό. Ο καιρός συννέφιασε και ψύχρανε πολύ γρήγορα, με διαστήματα που ο ήλιος έσπαζε τα σύννεφα και μας φώτιζε. Ξεκινήσαμε αργά με βήμα σταθερό, λίγο κουρασμένοι αλλά με μεγάλα ψυχικά αποθέματα. Το καταφύγιο τώρα φαινόταν κάτω μας σαν μια μικρή κουκίδα. Η κλήση αυξανόταν, ένα βράχινο μονοπάτι πολύ δύσκολο μας ανάγκασε να κάνουμε ένα πέρασμα με τα πιολέ μας που ήταν εκτεθειμένο και πολύ επικίνδυνο με τον παγετώνα Dubisel να περιμένει από κάτω.Ήταν το δύσκολο κομμάτι που είχαμε δει στην χθεσινή μας ανάβαση, τα καταφέραμε και συνεχίσαμε.Η ομίχλη καθώς πλησιάζαμε την κορυφή έκανε την ορατότητά μας δύσκολη, είχαμε φορέσει τις μπαλακλάβες μας για προστασία από το κρύο που γινόταν έντονο, δεν κάναμε πια σχεδόν καθόλου στάσεις, υπήρχε κίνδυνος να κρυώσουμε και να κοπεί ο ρυθμός μας, κάθε βήμα μας ήταν δύο ανάσες, είμαστε εξαντλημένοι αλλά με περίσσιο πάθος. Είμαστε πλέον στα 5.200 μέτρα μπήκαμε σε ένα χιονισμένο λούκι που καθώς θα το περνούσαμε θα ήμασταν λίγα μέτρα πριν τη κορυφή,δεθήκαμε σε σχοινοσυντροφιά για ασφάλεια.Τη δύναμή μας πλέον την αντλούσαμε μόνο από τη σκέψη ότι βρισκόμασταν τόσο κοντά, η κλίση ήταν γύρω στις 40° εώς 45° μοίρες. Σ’αυτές τις περιπτώσεις μόνο τα ψυχικά αποθέματα είναι αυτά που κουβαλάνε το κορμί. Περάσαμε το λούκι και φτάσαμε σε ένα πατάρι με πετρώματα κίτρινα από το θειάφι, η κορφή είναι ο κρατήρας ενός ηφαιστείου. Δυό βράχια που σχηματίζουν κάτι σαν πύλη μας επιτρέπουν αφού τα περάσουμε να δούμε τον τεράστιο κρατήρα, μυρωδιά από θειάφι φτάνει στα ρουθούνια μας και επιβαρύνει επιπλέον την αναπνοή μας, αριστερά μας στα 100 μέτρα περίπου είναι το ψηλότερο σημείο του κρατήρα, η κορυφή του Damavand στα 5.671 μέτρα. Προχωρούσαμε πλέον σαν υπνωτισμένοι και αγγίζουμε επιτέλους το στόχο μας, την κορυφή!!Όλα πλέον μέχρι στον ορίζοντα πέρα μακριά, είναι χαμηλότερα από εμάς, όλη η οροσειρά Al Borz είναι στα πόδια μας. Είναι Κυριακή 15 Ιουνιου 2003 και ώρα 14:25 μ.μ., τα καταφέραμε…
Είμαστε κατάκοποι μα ευτυχισμένοι που πραγματοποιήσαμε το όνειρό μας. Το συναίσθημα δεν περιγράφεται, είναι κάτι σαν η ανθρώπινη φύση που κουβαλάμε να απογειώνεται και να βρίσκει μια θεική υπόσταση. Ο Reza μας είπε να βιαστούμε γιατί ο καιρός έκλεινε απειλητικά, το βουνό μας δείχνει τα δόντια του, η ώρα ήταν 14:55 μ.μ. Έτσι είναι… διαρκεί μόνο λίγα λεπτά η χαρά της κορυφής, αλλά σε συνοδεύει σε ολόκληρη τη ζωή…
Κατεβήκαμε σε σχοινοσυντροφιά, δεμένοι από ένα λούκι που έλεγξε ο Reza σε μια διαδρομή διαφορετική για να κάνουμε πιο γρήγορα, η κλίση άγγιξε τις 50° μοίρες, φτάσαμε αργά το απόγευμα στο καταφύγιο στα 4.700 μέτρα για μια ακόμη διανυκτέρευση στο παγωμένο εσωτερικό του. Το βράδυ πανηγυρίζαμε και τραγουδούσαμε ελληνικά και περσικά τραγούδια μαζί με το Reza μέσα στο φωτισμένο μας μικρό βασίλειο, στην απόλυτη ερημιά των 4.700 μέτρων με τον αέρα έξω να λυσσομανάει. Την τέταρτη ημέρα μας στο βουνό ξυπνήσαμε εξοικειωμένοι πλέον με το υψόμετρο, ακολουθήσαμε κάποια λούκια και κάποιες χιονισμένες οδούς για να μην επιφορτίσουμε τα γόνατά μας στους σαθρούς βράχους, μέχρι που φτάσαμε στο κομμάτι με το μονοπάτι για το καταφύγιο στα 3.800 μέτρα. Κάναμε μια στάση και ήπιαμε νερό από ένα μπουκάλι που είχαμε αφήσει ως απόθεμα κατα την ανάβασή μας, όλα από εκεί και κάτω ήταν πιο εύκολα. Αετοί πετούσαν πάνω από τα κεφάλια μας, ο άνεμος κόπασε και η μέρα ήταν ήρεμη και ζεστή. Συνεχώς χάναμε ύψος και πλησιάζαμε στο οροπέδιο, αρχίσαμε ήδη να διακρίνουμε το τζιπ που μας περίμενε. Από τους μωβ και πράσινους θάμνους πεταγόταν μπροστα στα κουρασμένα πόδια μας διάφορα πουλάκια που ζούσαν στις πλαγιές του Damavand.
Τα κοπάδια των ορεινών προβάτων έβοσκαν αμέριμνα παρά την παρουσία μας, έχοντας από πάνω τους το γίγαντα του βουνού, που καθώς άνοιγε ο καιρός ένα σύννεφο είχε καθήσει στην κορφή του και τον έκανε πιο μαγευτικό, σαν ηφαίστειο που μώλις εξερράγει!! Η περιπέτεια μας τελείωνε, στο αυτοκίνητο μας περίμενε ο οδηγός μας και ένας κάτοικος του χωριού Nandal με το μικρό του γιο. Μας καλωσόρισαν χαρούμενοι, μας πρόσφεραν δροσερό νερό από το οροπέδιο και ένα θαυμάσιο καρπούζι για να δροσιστούμε. Στο φιλήσυχο βλέμμα τους αναδύονταν η χαρά της ζωής….
ΚΕΙΜΕΝΟ: ΗΛΙΑΣ ΤΣΙΚΑΣ
0